Investicije iz Nemačke manje nego ranije

Usporena su nemačka ulaganja u celom svetu, kao odraz opšteg negativnog raspoloženja u privredi ove zemlje. – Naš izvoz je u periodu od 2015. do 2022. rastao 15,8 odsto godišnje

Nemačka je ubedljivo najveći trgovinski partner Srbije. Izvoz u tu zemlju iznosi četiri milijarde evra, dok se uvozi robe u vrednosti od 4,4 milijarde evra. Priliv stranih direktnih investicija (SDI) od 2015. godine veći je od dve milijarde evra, što je 10,8 odsto ukupnih. Od 2000. godine investitori iz Nemačke uložili su šest milijardi evra. Ove podatke je saopštila Kori Udovički, glavna ekonomistkinja Centra za visoke ekonomske studije (CEVES-a) na predstavljanju rezultata studije „Trgovinski odnosi između Srbije i Nemačke u periodu od 2015. do 2022. godine” na godišnjoj skupštini članova Nemačko-srpske privredne komore.

„SDI iz Nemačke su od 2016. godine u padu i praktično su prepolovljene, odnosno vraćene na nivo od 200 miliona evra godišnje. Kolike su bile 2016, usporena su i nemačka ulaganja u celom svetu, što je odraz opšteg negativnog raspoloženja u nemačkoj privredi”, ocenila je Udovički.

Potpomognut snažnim prilivom SDI iz nemačkog kapitala, izvoz iz Srbije u Nemačku je u periodu od 2015. do 2022. godine rastao 15,8 odsto godišnje. Taj rast je bio brži od uvoza, čija je stopa bila 11,1 odsto. To je dovelo do posledičnog smanjenja spoljnotrgovinskog deficita Srbije sa 667 miliona evra na 385 miliona evra. Ako se uzme u obzir i priliv SDI, deficit platnog bilansa Srbije s Nemačkom skoro da je zatvoren.

Nešto preko polovine ukupnog izvoza iz Srbije u Nemačku odnosi se na sektor „mobilnosti”, sa procenjenom vrednošću od oko 2,1 milijardu evra. Ovu izvozno orijentisanu proizvodnju predvode uglavnom nemačka privredna društva koja proizvode poluproizvode za automobilsku industriju: komplete kablova, elektromotore, a odskora i sisteme info-zabave, kao i gotove proizvode, poput tramvaja. Ostalo su proizvodi od metala, mašine i električni aparati, prehrambeni proizvodi i hemikalije.

Uvoz iz Nemačke u Srbiju je u velikoj meri određen izvozom. I tu dominiraju komponente za mašine, mehanički aparati i električna oprema, koji se prerađuju u Srbiji i reeksportuju u Nemačku radi ugradnje u finalne proizvode. Pored ovih poluproizvoda, Srbija iz Nemačke uvozi vozila, farmaceutske proizvode i ostale kućne aparate. „Čvrsti odnosi bazirani na SDI i trgovinskim odnosima između Srbije i Nemačke rezultat su kombinacije istorijskih veza, strateških ulaganja i uzajamnih ekonomskih interesa, a industrijsko nasleđe Srbije i stručna radna snaga takođe igraju ulogu.

Položaj Nemačke kao glavnog investicionog partnera Srbije uslovljen je istorijskom usklađenošću Srbije sa zapadnoevropskim standardima još iz vremena Jugoslavije, što je omogućilo razvoj visokostručne radne snage u sektoru industrijske proizvodnje, koja pruža izuzetnu vrednost za uloženi novac, bilo kao zaposleni ili kao partnersko malo ili srednje preduzeće iz Srbije”, navela je Udovički.

Nemačke investicije u Srbiji dovele su do značajnog efekta ekonomskog prelivanja. Pored doprinosa stabilizaciji platnog bilansa, najočiglednija korist je stvaranje novih radnih mesta, što je od posebnog značaja u periodu nakon svetske ekonomske krize. Nemačka privredna društva u 2023. godini u Srbiji zapošljavala su oko 80.000 ljudi. Ovo inicijalno otvaranje novih radnih mesta je podstaklo reindustrijalizaciju i doprinelo zadržavanju i daljem razvoju postojećeg ljudskog kapitala.

Nemačka privredna društva su stvorila konkurentno okruženje i donela inovativniju poslovnu praksu. Ove veze i lični odnosi s Nemačkom pomogli su mnogim privrednim društvima u Srbiji da se uzdignu.